Sztuczne gniazda

Budowanie sztucznych gniazd jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych form aktywnego wspierania zdolności reprodukcyjnych naturalnych populacji. Problem braku odpowiednich siedlisk gniazdowych dotyczy przede wszystkim gatunków pod tym względem wąsko wyspecjalizowanych i wynika z przekształcenia środowisk przez nie preferowanych. W przypadku ptaków drapieżnych, najczęściej przejawia się to w zbyt młodym wieku drzew, na których budowane są gniazda. Konstrukcja gniazda, nie mając stabilnej podstawy ulega rozluźnieniu w czasie silniejszych wiatrów, co może doprowadzić do osunięcia się jaj lub upadku całego gniazda wraz z lęgiem. Platformy gniazdowe służą przede wszystkim ustabilizowaniu podstawy pod gniazdo, na której następnie ptaki nakładają corocznie kolejne warstwy gałęzi. Klasycznym przykładem ptaka drapieżnego, wysoko wyspecjalizowanego pod względem usytuowania gniazda jest rybołów. Umieszcza on gniazdo zawsze na wierzchołku sosny (bardzo rzadko innych drzew). Udział sosen w wieku powyżej 140 lat jest w naszych lasach niewielki, co jest istotnym czynnikiem ograniczającym możliwości ekspansywne rybołowa w Polsce. Puchacz jest drugim gatunkiem, dla którego budowanie sztucznych gniazd jest działaniem w pełni uzasadnionym. Zasiedla porzucone gniazda ptaków drapieżnych (które ulegają zniszczeniu zazwyczaj po jednym sezonie) lub lęgnie się bezpośrednio na ziemi. Rosnąca penetracja lasów stanowi poważne zagrożenie naziemnych lęgów puchacza. W ostatnich latach sztuczne gniazda wybudowano ponadto dla bielika, orła przedniego, orlika krzykliwego i orlika grubodziobego, ale jedynie w przypadku rybołowa i puchacza tego rodzaju działalność ma charakter programowy. Dla pozostałych gatunków platformy wznoszono w sytuacjach wyjątkowych. Łącznie w latach 1993-2021 zbudowano blisko 700 platform gniazdowych. Aktualnie każdego roku KOO instaluje 10-30 sztucznych gniazd.


Sztuczne gniazdo zasiedlone przez rybołowa w Nadleśnictwie Olsztyn