Ochrona żerowisk

Ekstensywne łąki i pastwiska są coraz rzadsze w Polskim krajobrazie

 

Orlik krzykliwy, jako gatunek polujący na terenach otwartych, w warunkach polskich jest związany z krajobrazem rolniczym (naturalne formacje krajobrazu otwartego w tej części Europy nie występują). Rzutuje to w sposób zasadniczy na rozmieszczenie tego gatunku i przeciętne zagęszczenie populacji lęgowej. Struktura i sposób użytkowanie gruntów rolnych jest bowiem najważniejszym czynnikiem kształtującym rozmieszczenie populacji lęgowej.

 

 

Aktualnie w Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich obserwuje się degradację krajobrazu rolniczego:

  • Zanik wielofunkcyjnych gospodarstw rolnych łączących hodowlę zwierząt z uprawami roślin. W każdym przypadku zjawisko to powoduje powstawanie mało zróżnicowanych monokultur zdominowanych przez uprawy zbóż lub rzepaku, a w przypadku ferm hodowlanych - traw i roślin pastewnych;
  • Intensyfikacja produkcji przejawiająca się skróceniem do minimum okresu odłogowania ziemi, po zbiorze plonu;
  • Scalanie gruntów zubażające efekt mozaikowatości krajobrazu wskutek likwidowania naturalnych granic działek (miedze) i dróg gruntowych oraz powodujące zanikanie naturalnego czasowego oraz technologicznego zróżnicowanie wykonywanych zabiegów agrotechnicznych;
  • Powszechne stosowanie środków ochrony roślin i nawozów mineralnych;
  • Eliminowaniem „nieużytecznych” elementów krajobrazu poprzez ich niwelowanie (uzdatnianie do użytkowania ornego) lub zalesianie;
  • Zanik lub zubożenie strefy ekotonowej polno-leśnej poprzez geometryzację granic kompleksów leśnych, likwidowanie okrajkowych nieużytków i wilgotnych trwałych użytków zielonych – zalesienia i naturalna sukcesja.

 

Zważywszy stosunkowo rozległy areał lęgowy orlika krzykliwego w Polsce oraz ogólnokrajowy zasięg niekorzystnych zmian w łowiskach tego gatunku ochrona żerowisk jest zadaniem bardzo trudnym. Do najważniejszych zadań realizowanych w tej dziedzinie przez KOO należą:

  1. Aktywny udział w kształtowaniu zarówno europejskiego, jak i krajowego prawa w zakresie Wspólnej Polityki Rolnej – lobbowanie rozwiązań sprzyjających zachowaniu bioróżnorodności krajobrazu rolniczego;
  2. Współpraca z Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Ptaków w ramach kampanii Rolnictwo Przyjazne Przyrodzie;
  3. Badanie preferencji siedliskowych orlika krzykliwego;
  4. Udział w konferencjach i spotkania roboczych poświęconych Programowi Rozwoju Obszarów Wiejskich;
  5. Uruchamianie pilotażowych działań w zakresie ochrony nieużytkowanych elementów krajobrazu;
  6. Organizowanie warsztatów dla rolników, doradców rolnych oraz nauczycieli i młodzieży.